De bouw van een nieuwe kernreactor in Petten roept serieuze vragen op
De kernreactor van Petten.Beeld ANP
Waarom toch een nieuwe reactor in Petten bouwen, terwijl kwesties als het kernafval tegen pleiten, vraagt Albert Wegman zich af.

Albert Wegman13 augustus 2019, 12:09
Meerdere private partijen willen investeren in de nieuwe Pallas-reactor in Petten, meldde onlangs de verantwoordelijk minister Bruno Bruins in een voortgangsbericht aan de Tweede Kamer. De nieuwe reactor moet de huidige Hoge Flux Reactor (HFR) gaan vervangen. Voor wie de brief beter leest blijven echter essentiële vragen onbeantwoord, zoals: hoe te bouwen in een beschermd Natura 2000-gebied?

De bouwplaats van de nieuwe Pallas- reactor ligt midden in de Pettemerduinen. Naast de nieuwe reactor worden meerdere productiehallen gebouwd en wordt verouderde infrastructuur vernieuwd. De omgevingsvergunning van Pallas ligt ter beoordeling bij de Raad van State. Onlangs verbood dit hoogste rechtsorgaan in Nederland op grond van Europese regelgeving nog de bouw in beschermde Natura 2000-gebieden zoals de Pettemerduinen.

Eind juni meldde minister Carola Schouten over de zogeheten Programma Aanpak Stikstof-wetgeving, die ook betrekking heeft op bouwen in Natura 2000-natuurgebieden, aan de Kamer dat ontwerpbesluiten waarover nog geen definitief besluit is genomen worden ingetrokken. Een serieus probleem dus voor collega-minister Bruins.

En waarom een nieuwe reactor als de vraag gestagneerd is? Minister Bruins schrijft dat het gebruik van molybdeen-99, het belangrijkste isotoop dat Pallas gaat produceren, stijgt. Aan het einde van de vorige eeuw, toen er tot de ontwikkeling van Pallas werd besloten, voorspelden internationale organisaties als de IAEA en de TU Delft een sterke groei. De werkelijkheid is dat na de crisis van 2009-2010 de wereldwijde vraag naar molybdeen niet die sterke groei liet zien.

De vorige minister die voor het Pallas-dossier verantwoordelijk was – Eric Wiebes – verklaarde nog dat er geen noodzaak is om een nieuwe reactor in Nederland te bouwen. Dit geluid is met de overheveling van het dossier van Economische Zaken en Klimaat naar de Medische Zorg geheel verstomd.

Hoofdpijndossier
Het radioactieve kernafval van de huidige HFR-reactor in Petten is al een hoofdpijndossier. De winsten van de isotopenproductie zijn voor de private sector, terwijl de kosten voor het verwijderen van het radioactieve afval, opgelopen tot 250 miljoen euro, voor rekening van de belastingbetaler komen.

De Pallas-reactor is ontworpen met oude technologie en blijft de komende veertig jaar radioactief afval produceren. Alternatieven om molybdeen op een schone wijze te produceren zijn ruimschoots voorhanden. Landen als de Verenigde Staten en Canada zijn al geheel overgeschakeld op nieuwe niet- vervuilende technologie.

Het door Pallas te produceren afval zal meer dan honderdduizend jaar een gevaar vormen voor de gezondheid van komende generaties. Een niet te verkopen nucleaire voetafdruk door een kabinet dat de mond vol heeft van milieu.

Minister Bruins sluit zijn brief aan de Tweede Kamer af met de mededeling dat het ministerie een alternatief ontwikkelt voor de financiering van Pallas voor het geval de financiering door private partijen mislukt. Dat wekt de indruk dat de private investering veel minder zeker is dan de minister doet voorkomen. Door achtereenvolgende kabinetten is gesteld dat de financiering van de Pallas een zaak is van de markt. Een eerdere financieringsronde in 2010 mislukte.

Het alternatief kan niet anders zijn dan investeren met belastinggeld. De centrale moet zeshonderd miljoen euro gaan kosten, de ervaring leert dat deze bedragen tijdens de bouw verdubbelen. Dat geld wordt niet terugverdiend. Het RIVM-rapport van juli 2019 maakt duidelijk dat het geld verdiend wordt met de fabricage van medicijnen door de farmaceutische industrie en niet met het produceren van de isotopen.