Midden-Oostendeskundige: ‘Ophouden te geloven in tweestatenoplossing, werkelijkheid onder ogen zien’
Na de massale verrassingsaanval door de Palestijnse terreurbeweging Hamas op Israël is ‘radicaal omdenken’ noodzakelijk, zegt Midden-Oostendeskundige Erwin van Veen tegen deze nieuwssite. ,,Er moet veel sterker worden gefocust op mensenrechten in plaats van staten, ook in het Nederlandse beleid.’’

Caspar Naber 07-10-23, 19:24 Laatste update: 07-10-23, 20:34
Het is aanlokkelijk en ook ‘menselijk’ om nu vierkant achter Israël te gaan staan, maar dit leidt volgens hem vooral tot meer slachtoffers aan beide kanten. Meer ‘pijnlijke reflectie’ is hard nodig, stelt Van Veen. ,,Voorop staat dat alle geweld tegen burgers - Israëli’s en Palestijnen - altijd veroordeling verdient.’’

De senior onderzoeker bij de conflictonderzoekseenheid van het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael verwijst naar een policy brief die hij in 2018 publiceerde met de Nederlands-Palestijnse onderzoeker Samar Batrawi. Daarin analyseerden ze de juridische, morele en fysieke stand van zaken van het Israëlisch-Palestijns conflict in zijn 70ste jaar.

‘Radicaal omdenken is noodzakelijk’, concludeerden ze. ‘Effectief beleid vereist een focus op handhaving van de mensenrechten in zowel Israël als Palestina. Concrete beleidsinterventies die hierbij passen zijn grootschalige diplomatieke en financiële steun voor mensenrechtenorganisaties in Israël en Palestina, en het opzetten van een internationale conferentie om mensenrechtenschendingen publiekelijk aan de kaak te stellen op basis van adequate monitoring.’

Bijna vier jaar later blijkt volgens Van Veen dat de ‘illusie dat Israël totale controle heeft over de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jerusalem, onhoudbaar is.’ ,,Onderdrukking blijft leiden tot verzet. De VN noemt Gaza al jaren een humanitaire ramp door Israëlische en Egyptische blokkades. De dreiging is groter dan verwacht.’’

Doorgaan op de weg van ‘bezetting en discriminatie’ is volgens hem riskant voor Israël omdat de problemen zich opstapelen: verzet op de Westelijke Jordaanoever, woede onder Israëlische Arabieren over een afwezige overheid, de groei van Hezbollah (Libanese sjiitische verzetsbeweging) en de failliet Palestijnse Autoriteit.

,,Meer geweld is het resultaat. Daar Israël het recht op zelfverdediging heeft, dan de Palestijnen ook gezien het recht op zelfbeschikking? Hoe moeten amok makende kolonisten op de Westelijke Jordaanoever dan gezien worden, of de operaties van het Israëlische leger die regelmatig met dodelijk geweld eindigen?’’

Over de datum
De spoedzitting van de VN Veiligheidsraad over het opgelaaide geweld, zondag, verandert daar in zijn ogen niets aan. ,,De Verenigde Staten staan praktisch altijd achter Israël en zeker in dit geval’’, zegt Van Veen. De door de VN in 1948 voorgestelde tweestatenoplossing, die voorziet in twee onafhankelijke staten op het voormalige Britse mandaatgebied Palestina, is volgens hem al lang geleden achterhaald. ,,Die staat al decennia bij het grof vuil, maar leeft internationaal als mantra voort. De gebeurtenissen van vandaag zijn hier mede het gevolg van.’’

Het huidige Nederlandse beleid is volgens hem daarom ook ‘ruim over datum’. ,,Nederland moet ophouden in de tweestatenoplossing te geloven en de werkelijkheid van grootschalige onderdrukking en mensenrechtenschendingen door Israël onder ogen zien. Dat is de structurele context waarin dit soort incidenten geplaatst moet worden. Er is een veel sterkere focus op mensenrechten nodig in plaats van op staten’’, aldus de Midden-Oostendeskundige.

Demissionair premier Mark Rutte zei zaterdag in een eerste reactie op de ‘ongekende aanval’ op Israël door de terreurorganisatie Hamas dat Nederland dit ‘terroristische geweld onomwonden veroordeelt’. ‘Onschuldige burgers die worden aangevallen door terroristen. Dit geweld moet stoppen, Israël heeft het volste recht om zich hiertegen te verdedigen’, zei hij op X, voorheen Twitter