In het verleden heb ik zowel voor Dienst Justitiële Instellingen als voor de IND gewerkt. Bij DJI was een systeem ontworpen waarbij rekening was gehouden met alle wensen van alle directeuren van gevangenissen in Nederland. Dat leverde een kind met een waterhoofd op dat van geen kanten deugde, maar waar gezien de aanbesteding voor de bouw tegen een vast bedrag, geen aanpassingen op mogelijk waren. Er werd doorgebouwd aan een systeem dat nooit ging functioneren. Die kennis was bekend bij de bouwende partije (een commercieel ICT bureau), maar mocht niet aan de klant (DJI) verteld worden.

De bemoeienis van managers hangt sterk van de bedrijfscultuur af. Bij DJI was de afstand tussen software ontwikkeling en klant heel groot. Er werd op één plek software ontwikkeld voor alle gevangenissen in Nederland. Hooguit in de eerste fase, het functionele ontwerp, hadden de directeuren van de gevangenissen heel veel in te brengen. Bij de twee fasen daarna (technisch ontwerp, bouw) waren ze in het geheel niet betrokken.

Bij de belastingdienst zijn er volgens mij twee zaken aan de orde:

1) constante aanpassing van wet- en regelgeving waardoor nieuwe functionaliteit voor bestaande systemen altijd prioriteit heeft.
2) spanningsveld tussen privacy van de burger en fraude detectie

Het eerste probleem is maar heel moeilijk op te lossen. ICT personeel is schaars. ICT personeel dat aan belastingdienstsystemen kan werken is nog schaarser.

Het tweede probleem is tijdelijk eenvoudig op te lossen. Dankzij de toeslagenaffaire is er vooral maatschappelijk draagvlak voor het voorkomen van onterecht onderzoek en voor maximale bescherming van privacy. Op het ogenblik is het dus beter om minder aan fraude detectie te doen. Dat slaat wel weer een keer om, als er een TV programma aandacht besteed aan de vele miljarden die verloren gaan door gebrekkige fraude controle bij de belastingdienst. Dan kan het roer weer om, tot de controles uit de hand lopen en de maatschappelijke aandacht daar heen gaat. Zigzaggend beleid lijkt me in deze onvermijdelijk.

Daar begint de fout al.
De directeuren werden erbij betrokken.
Niet de mensen die met de gegevens moesten werken en ermee uit de voeten moesten kunnen?
In de instelling waar ik werkte, sprak de directeur geen cliënten, legde de clientgesprekken niet vast en was niet betrokken bij het vaststellen van de hulpvraag en uitwerken van het zorgplan, overdrachten, etc.
Dan moet je ook niet gaan praten met de directeur, ook niet met de managers, maar met de mensen met de voeten in de modder! Die weten wat er nodig is, wat vastgelegd moet worden en door- en opzoekbaar.

Als je geen systeem hebt, valt er ook nergens voorrang aan te geven. Dat moet dan nog allemaal in het oude systeem als het zo'n haast heeft. Daar kan het nieuwe systeem dus niet op stuk lopen.

De huidige idiote AVG-wet is pas zeer recent. De problemen met ICT bij de overheid spelen al decennia. Dus daar ligt het ook niet aan. Zelfs al zou de overheid zich iets van die wet aantrekken.

Gedurende proces zijn er regelmatig gesprekken over de voortgang en demonstraties waarbij het management zijn commentaar kan geven, gevolgd door uitgebreide testperiode voor het wordt ingevoerd en nog aanpassingen worden gemaakt.

Grote bedrijven werken veel met routines van de plank en hebben een leger aan goedkope programmeurs in landen als India zitten.

Als de eisen eenmaal goed zijn vastgelegd en de managers op afstand worden gehouden, is er geen enkele reden waarom een ict-project bij de overheid niet kan slagen.

Dan moeten ze jou inhuren en dan komt alles goed.

Dan moeten ze jou inhuren en dan komt alles goed.

Leuk zwaktebod, maar ik ben met pensioen!