Lancelot schreef:
PeterJKH schreef:
De focus in onze samenleving is de afgelopen decennia veranderd. Je stelt pas iets voor als je ergens in loondienst werkt, daar haal je je status, je identiteit, je aanzien uit. Zorg voor huis en gezin is slavenarbeid en dus minderwaardig, je de poten uit je kont lopen voor een veeleisende baas is carrière en dus aanzien.
Het begon eind jaren '80, toen slogans als "een slimme meid is op de toekomst voorbereid" opgang deden. De boodschap was: vooral deelnemen aan de economie, want dat verschaft je een status. Of zekerheid. Of betekenis in je bestaan.
Zorg voor huis, gezin, omgeving, je ouders soms, was secundair. Iets dat ofwel uitbesteed kon worden, ofwel best naast de drukke baan even gedaan kon worden. En dus rende men zich rot overdag om dat allemaal te coördineren, en in plaats van in de avond in een opgeruimd huis te kunnen ontspannen, was etenstijd opeens een spitsuur waarin vooral in 5 minuten een acceptabele maaltijd op tafel getoverd moest worden, waarna men alsnog een uurtje aan de slag moest om althans totale verslonzing van het huis tegen te gaan door een oppervlakkig lapje door de badkamer te slingeren en een zwabber door de kamer te halen. Waarna men om 21.00 uur uitgeput op de bank zakte, want hè-hè, eindelijk even tijd om te ontspannen.
Huis, gezin, mantelzorg, het moet er allemaal even "bij" gedaan worden. In tegenstelling tot vroeger, toen de werkende partner in de avond gewoon in een schoon en opgeruimd huis thuis kwam, het eten stond te pruttelen op het fornuis, en na de afwas kon men om 19.00 uur gezamenlijk met een kop koffie op de bank gaan zitten, wetende dat de kamers gedaan waren, de bedden verschoond, de ramen gezeemd en de badkamer fris en netjes was.
Nou zal het mij jeuken of de man of de vrouw de thuisblijffunctie vervult, maar waar het om gaat is: die is nodig. Om het huishouden te managen, er te zijn voor de kinderen, ervoor te zorgen dat er rust en reinheid is in het huis. Tuurlijk is het heel minderwaardig om de was te doen, de keuken te soppen, de bedden te verschonen en de huiskamer een beurt te geven. Slavenarbeid!
Wat we echter vergeten is dat de luxe om 1 partner het thuisfront te laten verzorgen, een luxe is die lang en soms bloedig is verworven eind 19e/begin 20e eeuw. Tot die tijd moest het hele gezin, vrouwen en kinderen incluis, sloven in de fabrieken. Tot eindelijk de sociale wetgeving daar een einde aan maakte. Destijds zag men het belang in van een partner die werkte en een partner die thuis de zaken in het gareel hield. Destijds inderdaad vaak de vrouw als huisvrouw, maar tegenwoordig kan dat uiteraard ook een man zijn die die rol pakt. Daar gaat het niet om.
Waar het om gaat, is dat we die sociale verworvenheid nauwelijks 70 jaar nadat die gewonnen was, hebben weggegooid, en mijn stelling is dat veel relaties en gezinnen daar de wrange vruchten van plukken en mede ten grondslag ligt aan veel problemen in de gezinssfeer. De voortdurende ratrace waarin beide partners zitten met daarnaast te weinig tijd voor het thuisfront (15 minuten "quality time" met de kinderen om 19.00 uur, echt?) doet vele relaties en gezinnen de das om.
Ik pleit dus voor terug naar de rust die het schept als kinderen gewoon een thuis hebben waar altijd een ouder aanwezig is, een huis dat aan kant is als de werkende partner na een lange werkdag thuis komt. Volgens mij doet dat goed aan vele mensen.
Goed en aardig allemaal, ik pleit bijvoorbeeld voor wereldvrede en honger de wereld uit, maar ik weet ook dat deze pleitbezorging geen zoden aan de dijk zet omdat het plan om tot wereldvrede en honger de wereld uit te komen ontbreekt en ik ook geen idee heb hoe ik dit pleit kan realiseren. Dus je kunt wel vinden dat er in een huishouden 1 persoon werkt om inkomen te verzorgen en 1 persoon werkt om het huishouden te verzorgen, maar hoe wil je dit plan realiseren?
Dat kan alleen als er in de samenleving een herijking plaatsvindt van wat we belangrijk vinden voor onze samenleving. Is dat een hechte sociale samenleving waarin zaken die niet direct in geld kunnen worden uitgedrukt, maar wel van enorme impact zijn op welzijn en sociaal welbevinden, worden gewaardeerd (en nee, dat hoeft niet meteen in geld, maar gewoon door ze mogelijk te maken), of willen we een samenleving waarin iedere volwassene van zijn 20e tot (bijna) aan het graf zich rotrent in de ratrace van economie en geld verdienen in loondienst, terwijl zorg voor kinderen, mantelzorg, de rust om het thuisfront in orde te houden, sociale netwerken in de buurt te creëren, enz. het onderspit delven, met alle maatschappelijke gevolgen van dien?
Mijns inziens is het model dat beide ouders (gedwongen) in loondienst moesten werken, zoals in de 19e eeuw/begin 20e eeuw, met de komst van de sociale wetgeving en inzichten daarbij, terecht veranderd in een model waarin, vanaf de jaren '20, het opeens mogelijk werd, ook voor arbeiders, om van 1 inkomen rond te komen, zodat er (en ja, dat was destijds veelal de vrouw) een ander thuis kon blijven voor zorg voor huis en haard, kinderen, ouders, enz.
Een sociaal recht dat destijds met veel moeite werd verworven, hebben we nu door het aanrecht gespoeld. Want au fond zijn we nu weer terug naar 1880, toen vrouwen én mannen gedwongen moesten werken omdat anders het leven niet te bekostigen was.
En tuurlijk is er voor vrouwen veel ten goede veranderd, en terecht. Het zelfstandig handelingsbekwaam zijn, het aanspraak kunnen maken op een carrière buiten de deur, enz. bestrijd ik niet. Het gaat me er dus niet om de tijd in dat opzicht terug te draaien voor vrouwen.
Waar het om gaat, is dat onze hele samenleving inmiddels ingericht is op mensen die beiden werken, kinderen die niet meer thuis worden opgevangen en opgevoed, maar van ontbijt tot avondeten ergens opgevangen (moeten) worden, en sterker nog, mensen kunnen niet eens meer kiezen voor een ander model, want met één inkomen is er voor velen niet meer rond te komen. Terwijl onze regering begin jaren '90 nog stelde: het al dan niet werken door beide partners dient altijd een keuze te zijn die vrij gemaakt kan worden, en van één inkomen rondkomen moet te allen tijde mogelijk blijven voor diegenen die daarvoor kiezen.
Maar die keuze is er voor velen niet meer, want één inkomen is, zeker voor mensen in lagere salarisschalen, geen optie meer, dan redden ze het niet.
Een herijking van waarden dus, waarbij economisch actief zijn niet altijd vanzelfsprekend de leidende factor is.