Snelle groei partij kan ongelukken opleveren: ‘BBB zal niet zoals Forum na vier jaar weer zijn verdwenen’
BBBDe BBB moet héél veel zetels vullen in alle provincies en de Eerste Kamer. Bij andere partijen die zo snel groeiden, leidde dat al snel tot ongelukken.

Marcia Nieuwenhuis, Hans van Soest 17-03-23, 07:01 Laatste update: 07:53
De spectaculaire verkiezingswinst van BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen wordt bij andere partijen met scepsis bekeken. Wéér groeit een nieuwe partij explosief. Vooral omdat kiezers een proteststem afgaven, zo peilde onderzoeksbureau Ipsos. Eerder bij de LPF, en vier jaar geleden bij Forum voor Democratie, zakte de boel na een snelle opmars snel weer in elkaar.

,,Ik begrijp wel dat iedereen die vergelijking trekt’’, zegt Ilona Lagas, lijsttrekker voor de BBB in de Eerste Kamer. ,,Maar wij zijn geen partij van onervaren gelukszoekers.’’

Zelf was Lagas lid van de VVD en wethouder in Ommen. En zij is niet de enige BBB’er die eerst actief was voor een andere partij. Oud CDA-Kamerlid Maurits von Martels is BBB-lid en voormalig VVD-Kamerlid Gert-Jan Oplaat gaat voor BBB de senaat in. Lagas: ,,Als je een baantje wilt, blijf je bij je oude partij en ga je niet naar iets waarvan nog onduidelijk is wat het wordt. Zelf had ik al gebroken met de VVD uit onvrede over de koers. Pas later werd ik gevraagd me voor BBB in te zetten.’’

Al snel nadat Caroline van de Plas in maart 2021 als eenmansfractie per trekker naar het Binnenhof kwam, begon de toen nog kleine partij mensen te scouten om de beweging uit te bouwen. ,,Mensen die niet werden gescout maar zichzelf aanmeldden, vielen al snel af’’, vertelt Lagas. ,,Elke twee weken kwamen we samen, er werd echt veel van mensen gevraagd. Ik dacht ook wel eens: moet dat zo vaak? We denken niet over alles hetzelfde. Maar inmiddels kennen we elkaar door en door. Dus in die grote statenfracties en in de Eerste Kamer krijgen we echt niet snel ruzie met elkaar.’’


Onderhandelingen
Henk Vermeer richtte BBB met Van der Plas op. De afgelopen weken waren er bijeenkomsten met alle provinciale teams en die voor de waterschappen. Er zijn afspraken gemaakt over hoe BBB nu de onderhandelingen ingaat over alle provinciale- en waterschapsbesturen, vertelt hij. ,,Er zijn koppeltjes gemaakt.’’

Als een provinciale lijsttrekker weinig politieke ervaring heeft, wordt die geassisteerd door iemand met meer ervaring. ,,En alle onderhandelingsteams worden gecoacht vanuit het partijkader. Als er bij onderhandelingen trucjes worden uitgehaald door andere partijen, herkennen wij die wel. Ik heb ervaring in de gemeenteraad van Harderwijk. Anky Griekspoor als gemeentesecretaris in Medemblik.’’

Vermeer belooft ‘bestuurlijke vernieuwing’ in de provincies. ,,Het coalitieakkoord moet in zo simpel mogelijke taal worden opgeschreven. En de akkoorden moeten na twee jaar weer tegen het licht worden gehouden. Want de ontwikkelingen volgen zich zó snel op.’’


Van der Plas ‘wordt gek’ van de vergelijking met andere protestpartijen als LPF en Forum voor Democratie - hoogleraar Gerrit Voerman (Rijksuniversiteit Groningen) heeft daar minder moeite mee. Hij deed veel onderzoek naar nieuwe partijen. ,,Partijen die in korte tijd heel snel groeien, zijn kwetsbaar. Ook omdat veel om de populaire leider draait die de verkiezingswinst mogelijk heeft gemaakt. Maar ik zie bij BBB wel een ander type leider. LPF en Forum hadden leiders die meer het conflict kozen, terwijl Van der Plas de indruk wekt dat ze de boel wil verbinden.’’

Snelle groei
Grote gevaar voor de stabiliteit van BBB is volgens Voermans de snelle groei. ,,Ze hebben bewust niet mee gedaan aan de gemeenteraadsverkiezingen vorig jaar om zich eerst goed voor te bereiden. Maar nu hebben ze meer zetels gehaald dan ze zelf voor mogelijk hielden. Op kieslijsten van alle partijen staan kandidaten met minder competenties op lagere plekken. Met als idee: die plekken zijn onverkiesbaar. Veel van die mensen komen er nu alsnog in. En mogelijk hebben veel van die mensen daar zelf ook geen rekening mee gehouden en haken ze af.’’

Dat niet al die nieuwe kandidaten in de Staten en de Eerste Kamer politieke ervaring hebben, daar moet niet te zwaar aan worden getild, vindt Lagas. ,,We hebben wel allemaal maatschappelijke ervaring. De meeste van onze kandidaten komen uit kleine gemeenten waar ze vaak als vrijwilliger de lokale verenigingen en besturen draaiende hielden.’’

LPF-achtige toestanden hoeven we niet te verwachten, zegt ze. ,,BBB zal niet zoals Forum over vier jaar weer zijn verdwenen. Al moeten we nu wél extra alert zijn op wie zich nu allemaal bij ons meldt als we de lijsten voor de Tweede Kamer en het Europees parlement gaan samenstellen. Gelukszoekers komen altijd op de winnaar af. Maar dat zijn niet de mensen die we nu in huis hebben. Die hebben allemaal in de klei gestaan om het fundament van BBB te leggen.’’