Rusland verliest status als economische grootmacht
Door Ertan Basekin
28 mei 2023

De Russische economie verliest steeds meer terrein op het wereldtoneel. Moskou houdt het hoofd nog boven water vanwege de verkoop van olie en gas aan onder meer China. Maar op de lange termijn is dat niet houdbaar aangezien de oorlog in Oekraïne voorlopig niet voorbij is.
"Veel jonge goed opgeleide krachten zijn gevlucht voor de mobilisaties, gewond geraakt of gesneuveld in de oorlog met Oekraïne", zegt econoom en Ruslandspecialist Rob Rühl van Next Markets Advisory. "Daardoor zijn de mogelijkheden voor Rusland om zelf de technieken te ontwikkelen die nodig zijn voor de productie van meer geavanceerde producten vervlogen."
Volgens Rühl is deze ontwikkeling rampzalig voor de gezinnen van de slachtoffers, maar ook voor het onderwijs, de wetenschap en economie. "Ondanks de olie- en gasreserves wordt Rusland mede hierdoor nooit een economische supermacht."
De Russische economie is in het eerste kwartaal van dit jaar met 1,9 procent gekrompen. In dezelfde periode vorig jaar was er nog sprake van een economische groei van 3 procent. Moskou heeft steeds meer last van westerse sancties vanwege de oorlog in Oekraïne.
Zo zijn er bijvoorbeeld boycots op de import van Russische olie, waardoor de inkomsten uit de olie- en gasindustrie voor Moskou onder druk staan. Ook zijn er forse beperkingen voor de Russische bankensector en hebben veel westerse bedrijven het land verlaten. De Europese Unie heeft sinds het uitbreken van de oorlog beslag gelegd op zo'n 175 miljard euro aan tegoeden van de Russische centrale bank.
Rusland zoekt meer toenadering tot China
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht dat het wereldwijde isolement en de lagere energie-inkomsten de economische groeivooruitzichten van Rusland voor de komende jaren zullen temperen.
De impact van sancties wordt afgezwakt door meer te investeren en uit te geven aan defensie, waardoor Moskou kan doorgaan met de oorlog in Oekraïne.
Rusland zoekt dan ook steeds meer toenadering tot China, aangezien Peking zich weinig aantrekt van de internationale sancties. Beide landen tekenden eerder deze week nog een bilaterale overeenkomst waarin de samenwerking op economisch gebied verder wordt uitgebreid.
Energieleveringen aan China stijgen met 40 procent
Rusland is vanwege de boycots en sancties steeds meer gedwongen zich te oriënteren op China en India, meent econoom Rühl. "Treinen vol met witgoed, auto's en auto-onderdelen worden vanuit China naar Rusland getransporteerd. Rusland stuurt op zijn beurt weer treinen met grondstoffen, zoals kolen, naar China."
Bovendien vloeit er gas en olie naar China. De Russische energieleveringen aan China zullen dit jaar naar verwachting met 40 procent stijgen. Verder is het de bedoeling dat Rusland technologisch apparatuur krijgt uit China.
"De sancties tegen Rusland bieden kansen voor China. Het is daarom niet verwonderlijk dat China graag proactief economisch wil samenwerken met Rusland zolang dat niet leidt tot sancties tegen Peking", zegt directeur Steve Tsang van denktank SOAS China Institute in Londen.