De oorlog dwingt ons strategischer na te denken over onze voedselvoorziening. Verstoringen in de ketens blijken grote gevolgen te hebben. Het feit dat de productie relatief geconcentreerd is, speelt daarbij ook een rol. Zo komt tarwe vooral uit zeven grote gebieden: Argentinië, Australië, Canada, de Europese Unie, Oekraïne, Rusland en de Verenigde Staten. Voor kunstmest is Europa sterk afhankelijk van kali uit Rusland en Belarus.

Als ik dit allemaal op me laat inwerken, moet ik denken aan al die mooie ideetjes over lokale productie en lokale consumptie. Sommige reclames spelen in op dit gevoel. Ook de Poolse landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski schijnt er nogal van gecharmeerd te zijn. Het klinkt allemaal mooi en aantrekkelijk, maar het is pure romantiek.

De oorlog laat zien dat voedselvoorziening een mondiaal systeem is. Als de bevoorradingsketens worden verstoord, leidt dat tot prijsstijgingen en hongersnoden. In Europa zal die honger meevallen, maar dat prijsstijgingen ook dichtbij tot sociale onlusten leiden, lijkt wel duidelijk. Het gaat helemaal mis als voedsel en grondstoffen als politiek pressiemiddel of wapen worden gebruikt. Precies dat beoogde Poetin met zijn oekaze.

Opnieuw zijn het niet de boeren zelf die hiervoor verantwoordelijk zijn, al dreigen ze wel de prijs te betalen. Wie is er aansprakelijk als onze parlementsleden slechte wetgeving maken? De christen-democraten hebben toch al minstens een halve eeuw geen absolute meerderheid meer in Vlaanderen.

In de praktijk is het dus zo dat ook Vlaams-nationalisten, liberalen en socialisten medeplichtig zijn aan het kaduuk juridisch kader. Toch willen zij graag de factuur van hun broddelwerk doorschuiven naar individuele ondernemers en de Vlaamse belastingbetaler.