In het verleden toen afstanden en tijd anders waren, het leven voor velen zwaar, zware arbeid in weer en wind, was de enige wat ze in het leven hadden de nabije sociale omgeving. Vaak was dit de kerk en de muziek. Veel mensen in hun ellende geloofden in iets beters. God bestond dus nog voor velen. Dat zie en zag je overal op de wereld. Wij kunnen ons dat hier niet meer voorstellen, maar de ouwe verhalen die ik op dit platteland hoor van oude familie, van oude mensen wijzen daar op. Wat je bij ons in de omgeving zag in bijv. de suikerbietenteelt en -oogst (maar ook andere teelten), die vaak met veel handwerk gepaard ging vroeger door vaste knechten en dagloners, zie je ook elders in de wereld zoals in de katoenteelt van Amerika. De kerken waren vol en er werd volop gezongen, om de ellende dragelijk te maken. Radio was er nog amper, een enkele auto. Je was op je omgeving als je arme mens aangewezen. Het waren hier vaak grote gezinnen. Ook de belevingswereld was voor die mensen totaal anders.
Mijn oom van 85 probeert enigszins krampachtig zijn jeugdtijd van de muziek van vroeger te verheerlijken. Die ouwe liedjes die men op het veld tijdens het werk zong. Want gezongen werd er door de familie tijdens het werk. Hij probeert via een georganiseerde jaarlijkse avond in het dorp dit deels weer terug te roepen. Ik snap hem wel en doe dan ook wel mee, maar aan de andere kant vraag ik me af; Waarom verheerlijkt hij die tijd en geen andere tijd? Hij is bang dat die muziek verloren gaat. 'Nou en!' denk ik dan? Niks voor de eeuwigheid. Of toch niet? Wat maakt zijn muziek nou beter dan die van ons of de jaren 1700? Die muziek van ons staat op band, lp,cd etcetera. de zijne vaak ook. Terwijl de muziek van vroeger eeuwen vaak gewoon vergeten is.
Het is wel zo dat in muziek vaak de ziel van een volk zit, van je sociale omgeving, een spiegel van je culturele habitat is. In de VS zie je exact hetzelfde en overal. In de VS is het ook goed gedocumenteerd. We kennen de gospels, blues, jazz, country, rock. Vorig jaar reisden we in het gebied waar je (in mijn ogen) de ziel van het Amerikaanse volk het best kunt ervaren; van Nashville, Tennessee, via Memphis, Tennessee aan de Mississippi, naar New Orléans, Louisianna. Het katoengebied in het zuiden, waar zowel veel blanken als zwarten arm waren en velen als cottonpickers werkten. Zware arbeid bij hoge temperaturen. Bidden en zingen; country voor de ene kleur, gospel, blues en jazz voor de andere, maar beide eigenlijk vanuit hetzelfde gevoel, met rock als symbiose van beide. Je struikelt er nog steeds over de kerken. Na de gebruikelijke toeristische highlights van de VS (New York, Washington, Gettysburg, Las Vegas, Niagara, Miami, Orlando, Kennedy Space Center ect), was dit deel ons doel. Bij Nashville bezochten we ook het huis van President Andrew Jackson (The Hermitage), die ook slaven had en hield, maar ook vrijheden bevocht tegen de Engelsen in 1812 (Na al Monticello van de ontwerper van de Declaration of Independence,Thomas Jefferson gezien te hebben). Bidden en zingen.
Rijdend door een land lees ik als boer door een soort van beroepsdeformatie een landschap. Ik zie wat er groeit, wat voor schaal de landbouw is, hoe de gebouwen zijn, de machines die je ziet staan ook al is het buiten het landbouwhoogseizoen, hoe de waterlopen zijn, de rivieren, verdiep me in het klimaat en kan me een voorstelling maken hoe het is om boer te zijn en hoe het was in vroeger tijden, dus hoe een sociale omgeving in elkaar steekt op plattelands niveau. In ons deel van ons land wonen we dicht bij steden en kennen vaak ook de stedelijke cultuur als boer, als je jezelf er tenminste voor wilt openstellen en ken je die sociale habitat ook wel enigszins. Bovendien wijzen o.a. mijn medeforummers er regelmatig op.
De volgende documentaire is een aanrader vind ik over een voor ons onbekende Sister Rosetta Tharpe, onbekender dan Mahelia Jackson, die in het kielzog van Dr. Marten Luther King bekend werd. (Ook gezien vorig jaar; het Lorainne Motel waar King vermoord werd en nu het National Civil Rihts Museum gevestigd is);
http://www.youtube.com/watch?v=RuVzm86oB1Y&list=RD02RuVzm86oB1Y
De docu van de BBC bestaat uit 4 delen... Aansluitend is een docu over Sam Phillips van de Sun Studios het bekijken waard; http://www.youtube.com/watch?v=tYcadYXsTyM
Tijdens de terugreis van Louis Armstrong New Orleans International Airport naar Dulles Airport in Washington draaide deze documentaire over Sister Rosetta Tharpe in het vliegtuig en zo was de cirkel rond wat dit betreft. Een onbekende puzzelstuk viel op zijn plek, althans voor mij.
Bidden en zingen. Vanuit de ziel van Amerika, de culturele smeltkroes, die de afgelopen eeuw zo veel muziek gebracht heeft in de wereld.